YAKLAŞIM DERGİSİ:KATMA DEĞER VERGİSİ İADELERİNDE GÜMRÜK BEYANNAMELERİNİN TEYİDİ

                                          YAKLAŞIM DERGİSİ 2001 TEMMUZ

KATMA DEĞER VERGİSİ İADELERİNDE GÜMRÜK BEYANNAMELERİNİN TEYİDİ

KATMA DEĞER VERGİSİ İADELERİNDE GÜMRÜK  BEYANNAMELERİNİN

TEYİDİ

 I-GİRİŞ

İhracatın ülke ekonomisindeki hayatiönemine rağmen son zamanlarda abartılı bir şekilde bir kısım gayri kanuniişlere bulaşan insanların eylem ve işlemleri ihracatçı, yeminli mali müşavir, maliye ve gümrük idarelerinintümüne teşmil edilmeye çalışılmaktadır. Hayali ihracat olarak ülke gündeminegiren ve esef ve üzüntü ile izlenen olaylar gümrük beyannamelerinin teyidi ileilgili yeni düzenlemeleri de gündeme getirdi.

Bu anlamda konu ile ilgili olarak tebliğ veiç genelgeler yayınlandı.

Konunun önemli olması ve sık sık değişiklilere uğraması ve uygulamada birliğin sağlanmasıbakımından son mevzuat düzenlemeleri yazımızın konusunu oluşturacaktır.

 

II- YASAL DÜZENLEME VE MEVZUAT

Katma DeğerVergisi Kanunu’nun 11/a maddesinde ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkinhizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler  katma değer vergisinden müstesna olduğu, 12/bmaddesinde de bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için; teslim konusumalın Türkiye Cumhuriyeti Gümrük hattından geçerekbir dış ülkeye vasıl olması gerektiği hükme bağlanmıştır (1)

Uygulamada malıngümrük hattından geçmesi yeterli görülmekte ve bu olayınmeydana geldiği ay KDV beyannamesinde, ihracat işleminin gösterilmesi, malıngümrük hattını geçtiğine dair şerh taşıyan gümrükbeyannamesi aslının veya noter onaylı örneğinin KDV beyannamesine eklenmesi (2)veya daha sonra ibraz edilmesi istenilmektedir.

III-VEDOP’LU VERGİ DAİRELERİNDE TEYİT UYGULAMASI

A- İHRACATTA

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 77 Seri NumaralıGenel Tebliği’nde; nakden veya mahsuben iade taleplerinde gümrük beyannamelerinin teyidi gerçekleştirilmeden iade veya mahsupişlemlerinin yapılmayacağı açıklanmıştır.

Yeminli mali müşavir raporlarına göre yapılaniade ve mahsup işlemleri için de aynı şekilde teyit zorunluluğu bulunmaktaydı.

Ancak, 2001/1seri numaralı Katma Değer Vergisi İç Genelgesi (3) ile yeminli mali müşavir tasdikraporlarında ilgili gümrük idaresinden yazılıalınmış teyitlerin tasdikli örneklerinin bulunması halinde, ihtiyaç duyulmadığısürece vergi dairesince ayrıca teyit alınmayacağı açıklanmıştı.

Bukez 2001/2 sıra numaralı Katma Değer Vergisi İç Genelgesi (4) ile yapılan ihracatlarıngümrük idarelerince günlük veya haftalık yazılarla ihracatçının bağlı bulunduğuvergi dairesine bildirilmesi halinde, teyit işlemlerinin bu yazılardan yapılacağıaçıklanmıştı.

Ancak, gümrük idarelerince  bu şekilde yazı gönderilmediği hallerde  ise, teyit işlemi 2001/1 numaralı Katma
Değer Vergisi Kanunu İç Genelgesi hükümlerine göre yazıyla ilgili gümrükidaresine sorulmak suretiyle yapılmaktaydı.

Yukarıdaki uygulamalar halengeçerli olmakla birlikte yayınlanan 2001/4seri numaralı Katma Değer Vergisi Kanunu İç Genelgesi ile mükelleflerin ihracatişlemlerine ilişkin bilgilerin GümrükMüsteşarlığı tarafından Maliye Bakanlığı’naverilmesi ve gümrük beyannamelerinde yer alan kimlik bilgilerinin doğruluğununtespiti için de mükelleflerin sicil bilgilerinin Maliye Bakanlığı’nca GümrükMüsteşarlığı’na manyetik ortamda “text file” olarak verilmesi hususunda 16.02.2001 tarihinde protokol imzalanmıştır.

GümrükMüsteşarlığı’ncamanyetik ortamda verilen bilgilerin vergidaireleri otomasyonu (VEDOP) projesi çerçevesinde vergi dairelerininkullanımına  açılması ile birlikte,gümrük idareleri ile yazışma yapmadan, (VEDOP) sorgulama sonuçlarına göre teyitalınmasına imkan sağlanmıştır.

Yapılan düzenlemeye göre sorgulama sonuçlarıbilgisayar çıktısı alınarak muhafaza edilecek ve gerekli görülmedikçe veya Maliye Bakanlığı’nca aksine talimatverilmedikçe gümrük idarelerinden ayrıca yazılı teyit alınmayacaktır.

B- TECİLTERKİN UYGULAMASINDA

GümrükMüsteşarlığı’ncaverilen gümrük beyannamesiözetlerinde ihracatçılara tecil-terkin kapsamında satış yapan mükelleflertarafından gümrük beyannamelerineilişkin olarak verilen bilgilerle, (VEDOP) sorgulaması sonucu alınan bilgilerinuyumlu olması halinde söz konusu ihracat ile ilgili olarak gerekli görülmedikçevergi dairelerince gümrük idaresinden ayrıca yazılı teyit alınmayacaktır.

C- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERLE İLGİLİ UYGULAMA

YMM’ler tarafından düzenlenen katma değer vergisi iade raporlarında gümrük beyannamelerinin teyidineyer verilmemesi halinde yukarıda belirtilen şekilde yapılan sorgulama ile yetinilecektir. Bu takdirde, ayrıca teyit aranılmadan raporişleme konulacaktır. Ancak ihracatın gerçek olup olmadığı konusunda YMM’lerin sorumluluğu devam edecektir.

 IV-VEDOP’SUZ VERGİ DAİRELERİNDE TEYİT UYGULAMASI

İhracatnedeniyle yüklenilen katma değer vergisi iade ve mahsup işlemlerinde gümrükbeyannamelerine ait bilgilerin (VEDOP) sorgulamasında alınmasının mümkünolmadığı durumlarda bu beyannamelerin doğruluğunun sağlanması yani teyidi,2001/1 ve 2001/2 sıra numaralı KDV Kanunu İç Genelge’lerinde belirtildiğiüzere, yazışmasuretiyle alınabilecektir.

Ancak, (VEDOP)projesi kapsamına henüz alınmayan vergi dairelerindeki ihracatta katmadeğer vergisi iadelerinin alınması için gümrük beyannamelerinin teyidiningörevlendirilecek en yakın vergi dairesi veya merkezden faksla sorgulamasıyapılarak bu mükelleflerin de daha kolay ve erişilebilecek şekilde gümrük beyannamelerininteyidi sağlanmalıdır. Dolayısıyla yazışmaların uzun sürmesi nedenleriylealacaklarını zamanında alamayan ihracatçılara da büyük kolaylık sağlanmışolacaktır.

 

(*)        Yeminli Mali Müşavir

(1)        Şükrü KIZILOT, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulaması, YaklaşımYayınları, Cilt: 2, s.721

(2)        MehmetMAÇ, Katma Değer Vergisi Kanunu Uygulaması,Denet Yayıncılık, s.11-25

(3)        02.01.2001tarih, sayı 225 (Topluca Türk VergiKanunları, Yaklaşım Yayınları, Cilt 6, s.108)

(4)        18.01.2001tarih, sayı 3788 (Topluca Türk VergiKanunları, Yaklaşım Yayınları, Cilt 6, s.109)